برای شناخت با مزایا و معایب و موارد کاربرد توکن غیر قابل تعویض یا غیر مثلی یا NFT Token نخست باید مفهوم Fungibility یا تعویض پذیری را بشناسیم. معمولا مواقعی که از تعویض پذیری صحبت می شود، برداشت عمومی به سوی وجه رایجی که به صورت عادی و روزانه استفاده می شود میرود.
ویژگی Fungibility یا تعویض پذیری
زمانی که درباره به تعویض پذیری پول بحث می‌کنیم، منظور اصلی این است که به طور مثال هر اسکناس 5000 تومانی، باید معادل همان ارزشی که یک اسکناس 5000 تومانی مشابه را دارد داشته باشد. به بیان دیگر، هنگام خرید اجناس، اسکناس 5000 تومانی که به فروشنده ارائه می دهید همان ارزش 5000 تومان را برای فروشنده دارد و نه 20,000 یا بیشتر یا کمتر. این به این معناست که اسکناس‌های 5000 تومانی موجود در چرخه مالی یک کشور تماما مشابه همدیگر بوده و یک ارزش برابر دارند و امکان قابلیت تعویض پذیری با یکدیگر را دارند و ارزش هیچ کدام از آنها با یکدیگر متفاوت نیست.
تعویض پذیری یکی از فاکتور های احناس یا کالا ها می باشد که نشان دهنده ارزش بین واحد دسته بندی یک جنس یا کالای به خصوص است و این کالا قابل تبدیل پذیری به همدیگر را دارند. برای درک توکن های NFT اینگونه فرض کرد که اگر برای خدماتی که یک شخص ارائه می‌دهد می بایست 40 هزار تومان دریافت نماید، دیگر نباید تفاوتی داشته باشد که این 40 هزار تومان با 8 اسکناس 5000 تومانی پرداخت شود، یا 4 تا اسکانس 10 هزار تومانی یا 40 اسکناس 1000 تومانی.
تعویض پذیری در ارزهای دیجیتال
حالا همین قاعده نیز برای اکثر رمز ارز های دیجیتال بازار صادق است. مثلا فرض کنید یک بیت کوین به ضخصی قرض می‌دهید، تفاوتی نمی کند که این مقدار را یکجا با یک تراکنش بیت کوین دریافت می نمایید، یا در تراکنش‌های گوناگون به صورت بخش بخش. تا هنگامی که مجموع مقادیر این تراکنش‌ها با مقدار بیت کوین قرض داده شده مساوی باشد، مشکلی وجود ندارد.
در سال های اخیر بیت کوین کم کم توانسته به عنوان یک سرمایه دیجیتال با ثبات و امن، دارای ویژگی تایید و شفافیت، خود را مطرح کند. به این دلیل که یک دفتر کل توزیع شده پابلیک یا همان بلاک چین قادر است به در نقش یک جایگزین برای نقش های واسط سنتی مثل بانک ها عمل کند. در شبکه بیت کوین این امکان وجود دارد که سابقه تراکنش‌ها غیر متمرکز شود، اما هیچ وقت تصمیم بر این نبود که کارکرد دیگری بجز نقش یک ارز را داشته باشد.
اما بعضی از فعالان زمینه کارکرد های بیشتری را در بیت کوین شناسایی کردند که باعث می‌شد علاوه بر غیرمتمرکز بودن داده‌های تراکنش‌ها، در جهت نگهداری اطلاعات پیچیده‌تر هم مورد بهره برداری قرار گیرد. ویتالیک بوترین ، طراح و خالق اتریوم یکی از اشخاص بود. شبکه اتریوم، امکان تولید ارزهای دیجیتال دیگر به یا همان توکن و همچنین نرم افزار های غیرمتمرکز را وارد صنعت رمز ارز های دیجیتال نمود.
با بالا رفتن پیچیدگی اطلاعات غیرمتمرکز، پروتکل های تازه ای برای اطمینان از امنیت و صحت برنامه و یکسان بودن محتویات توکن‌های جدید و پیروی از قوانین یکسان که در اتریوم طراحی شده بود، ضروری بود. توکن ERC20 یکی از مشهور ترین مصداق این استاندارد ها و پروتکل ها است. برعکس توکن های NFT، استاندارد ERC20 در حقیقت توکن‌های FT یا توکن‌های تعویض پذیر را به استاندارد لازمه می رساند و پیشتر در استارت آپ های رمز ارزی گوناگونی مانند EOS، ترون و … (که در گذشته در شبکه اتریوم حضور داشتند)، استفاده می گردد.
ویژگی‌های توکن NFT یا غیر قابل تعویض
برای درک بهتر یک بلیت پرواز را فرض کنید. تفاوت‌های اندکی بین بلیت های یک پرواز به خصوص وجود دارد، اما در نهایت این بلیت‌ها تعدادی فیلد اطلاعات منحصر به فرد مانند نام مسافر، شماره صندلی، نوع صندلی ( اقتصادی یا بزینس یا فرست کلاس ) و… را دارند که آن ها را غیر قابل تعویض با یکدیگر می‌کند. پس اکنون با همین مثال قادر هستیم دو تفاوت بزرگ بین توکن های قابل تعویض و غیر قابل تعویض را برشماریم: حجم اطلاعاتی که دارا هستن و غیرتعویض پذیری.
غیر قابل تعویض بودن در صنعت دیجیتال، به وسیله ابداع توکن های NFT که میزان اطلاعات بیشتری را در ذخیره می نماییند، ممکن شد.
یکی از کارکرد های بلاک چین و توکن های NFT در دنیای گیمینگ و بازی ها می باشد. امکان استفاده از ارزهای غیر مثلی برای خرید آیتم های گوناگون در بازی ها، مثلا اسلحه های به خصوص فراهم شده است . اکنون افزون بر بر آیتم‌های مختلف، از NFTها برای دریافت اَچیومنت و اطلاعات دیگری که در یک بازی کسب کرده اید به یک بازی دیگر نیز فراهم می باشد که باعث بهبود تجربه گیمینگ کاربر می شود.
یکی دیگر از کاربرد توکن های غیر مثلی این است که قادر است یک هویت ثابت و یکسان را در گیم های گوناگون برای کاربر فراهم کند و دیگر الزامی به ساخت اکانت های جدید در بازی های مختلف نیست.
موانع توکن های NFT
شوربختانه گسترش توکن های NFT به نسبت FTها با روند کندی پیش میرود. علت این پدیده این است که گسترش نرم افزار های غیرمتمرکز مربوط به توکن های غیر مثلی هزینه بر تر و پیچیده‌تر است و سطح امنیت بالاتری را نیاز دارد.
